De DAF YA 328 (Dikke Daf): belangrijke representant van de mechanisering en vernieuwing van de Nederlandse landmacht in de jaren 1950. Foto: Anton van Daal

 

Militair voertuig DAF YA 328


Tot lang na de Tweede Wereldoorlog had Nederland zich beholpen met tweedehands wagens uit de voertuigdumps van de geallieerden, maar in de jaren 1950 achtte de Koninklijke Landmacht nieuw, gestandaardiseerd materiaal nodig. Met gelden uit de Marshallhulp gaf de Nederlandse overheid aan DAF de opdracht een geheel nieuw legervoertuig te bouwen, een enorme order voor DAF en een duur ontwerp. Een DAF YA 328 kostte 27.000 gulden. Een civiele vrachtwagen kostte de helft; de vrijheid werd duur betaald …

Na enkele prototypes en een proefserie werd de DAF YA 328 vanaf 1952 bij de Koninklijke Landmacht ingevoerd. De bijnaam 'Dikke DAF' ontleende het voertuig aan zijn imposante voorkomen en motorgeluid. De wagen was heel terreinvaardig met de sterke 6×6 aandrijving. De wagen verliest pas grip als alle wielen aan één kant van de grond komen. Bijzonder zijn ook de draaibare reservewielen die in het terrein als steunwielen fungeren. In totaal zijn er meer dan 4.500 exemplaren geproduceerd, voornamelijk als vrachtwagen met en zonder lier en als artillerietrekker met lier. Verder zijn diverse specials gebouwd. Ook het UNIFIL-detachement in Libanon had in de jaren 1970 de beschikking over dit voertuig, in witte VN-uitmonstering. De wagen bleef tot de jaren 1980 in gebruik en is toen opgevolgd door een andere DAF, de YA 4440.

De 'Dikke DAF' als erfgoed

Van de DAF YA 328 bleef bij diverse musea, behoudsorganisaties en particulieren een groot aantal exemplaren bewaard, in de vele varianten waarin dit type bij het leger heeft dienst gedaan, ook in de witte UNIFIL-uitmonstering.

Het getoonde exemplaar bevindt zich in de collectie van de BRAVO-compagnie. Het is onder nummer 3.111.0006 ingeschreven in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed.

Relevantie voor de Nederlandse mobiliteitsgeschiedenis

Na de Tweede Wereldoorlog werden alle moderne legers in de in hoge mate gemechaniseerd. Deze oorlog had geleerd hoe belangrijk een goede logistieke organisatie was; voor een snelle bevoorrading en aanvoer van allerhande gevechtstuig werden enorme aantallen militaire bedrijfswagens geproduceerd, zoals artillerietrekkers, vrachtwagens en voor het vervoer van infanterie.

De DAF YA 328 is als 'algemeen militair voertuig' een belangrijke representant van de mechanisering en vernieuwing van de Nederlandse landmacht. Gedurende bijna drie decennia was deze 'Dikke DAF' hét gezicht van het Nederlandse leger en 'beeldbepalend', ook voor de burger buiten de kazernepoort.
Bovendien is de grote opdracht van de Nederlandse overheid van doorslaggevend belang geweest voor de ontwikkeling van DAF als toonaangevende bedrijfswagenfabrikant.

Van Doorne's Automobielfabriek: Pal voor onze vrijheid! Bron: De Legerkoerier

Behalve materieel is er natuurlijk ook menskracht nodig. De stoere Dikke DAF zal zeker wervingskracht gehad hebben. Bron: De Legerkoerier

Uit het familie-album: miltairen op oefening met de in die tijd moderne YA 328; de foto's zijn van 1954.